Η καθημερινότητα ως εικόνισμα

«Προικισμένος ο Παύλος Σάμιος με ξεχωριστό ταλέντο, είναι καθιερωμένος για τις ιδιότυπες φιγούρες του, σκηνοθετημένες σε καταστάσεις καθημερινότητας – πορτρέτα, ζευγάρια, νεκρές φύσεις – κάτι μεταξύ ρεαλισμού και υπερρεαλισμού. Πριν λίγο καιρό είχαμε δει και μια άλλη ενδιαφέρουσα σειρά έργων, φτιαγμένα με εγκαυστική πάνω σε δέρμα, και με θέμα τις προσωπικές του αναμνήσεις από τον υποδηματοποιό πατέρα του, σε εξομολογητικό τόνο. Τώρα συνεχίζει τις νωπο­γραφίες. Κλασσική και στερεή θεματολογία, καλά χωνεμένο εικαστικό λεξιλόγιο, μεγάλη άνεση στο σχέδιο και τις τεχνικές. Οι φιγούρες του έχουν την μνημειακότητα και την διαχρονικότητα ρωμαϊκής τοιχογραφίας. Υπενθυμίζουν την μετα­στροφή και εκείνης της εποχής, από το αρχαίο αναλυτικό βλέμμα, προς το κατα­σταλαγμένο, και το οικείο».

Ίσως να μπορεί κανείς να πει με δύο λόγια την κεντρική ιδέα της ζωγραφικής του Σάμιου σε μία τεχνοκριτική εφημερίδας, όπως το παραπάνω κείμενο που έγραψα στα «Νέα», όμως το βαθύτερο συναίσθημα που αποπνέουν τα έργα του χρειάζεται πολύ περισσότερα να εκφρασθεί. Ο ονειρικός κόσμος του Σάμιου έχει τις δικές του συντεταγμένες. Τα πρόσω­πα και τα αντικείμενα της καθημερινότητας τα οποία εικονογραφούνται από έργο σε έργο ζουν σ’ ένα δικό τους χρόνο και σε μία ειδική ζώνη φαντασίας. Σαν σ` έναν κόσμο χωρίς βαρύτητα, σ’ έναν χρόνο σταματημένο στην πιο χαρακτηριστική στιγμή της ζωής των προ­σώπων του κάθε πίνακα. Υποθέτουμε πως εί­ναι αναμνήσεις, καταγραμμένα στην μνήμη του ως ενσταντανέ, τα οποία ως ευγενείς έμμονες ιδέες γυροφέρνουν την φαντασία του και ξαναβρίσκουν την θέση τους σε κάθε πίνακα, άλλοτε στην μια γωνία του και άλλοτε στην άλλη. Δεν είναι όμως λυπημένες αναμνή­σεις, η νοσταλγία τους είναι μία γλυκεία ευχα­ριστία και χαρά, όχι στεναχώρια που οι στιγ­μές αυτές έφυγαν. Ο Σάμιος αντιμετωπίζει αυ­τές τις μνήμες δοξαστικά, τις χαίρεται, τις κά­νει μνημείο. Ένα δωμάτιο, ένα τραπέζι κι ό,τι μπορεί να βρίσκεται πάνω του, πιάτα, φρούτα, τσιγάρα, ποτά, μοιάζουν απαραίτητα για να χαρακτηρίσουν την δράση των ανθρώπινων ηρώων της κάθε ιστορίας, την οποία εύκολα μπορούμε να αναπλάσουμε. Μία προσωπική στιγμή έχει εκτυλιχθεί στον σπιτικό χώρο, ένα ατομικό όνειρο ή μία ερωτική συνάντηση. Ο Χρόνος σταμάτησε σ’ εκείνη την στιγμή και ο ζωγράφος μας την μεταφέρει με ιερότητα. Ο Σάμιος ζωγραφίζει με ταπεινότητα μάστορα του παλιού καλού καιρού, θέτει στην υπηρε­σία αυτών των νοσταλγικών εικόνων πολλά έντεχνα ζωγραφικά εργαλεία, χωρίς να προβάλλει την λογιότητά τους. Είναι έμπειρος γνώστης π.χ. της σεζανικής ανάλυσης της φόρμας ή της πικασικής μπλε περιόδου, όμως αυτοί οι εσωζωγραφικοί διάλογοι με τους ομότεχνους του είναι νοσταλγικές μνήμες, όσο και τα θέματα του – με αγάπη και χωρίς διάθεση για ανταγωνισμό η υπέρβαση. Σημασία για τον ζωγράφο μας έχει η απόδοση της δικής του εικόνας και το συγκινησιακό φορτίο που τον αφορά – όχι η αναζήτηση καινοτομίας. Για τον ίδιο λόγο σχεδόν κρύβει με σεμνότητα την ιδιαίτερα προικισμένη σχεδιαστική και συνθετική του ικανότητα, καθώς διαμορφώνει τον χώρο δράσης των έργων του: προοπτική με πολλαπλά σημεία αναφοράς, χώρος πολυ­διάστατος, σαν κοιταγμένος από πολλές γω­νιές και από πολλές συναισθηματικές ερμηνεί­ες, αντικείμενα και άνθρωποι σαν σε διαστη­μόπλοιο χωρίς βαρύτητα, σαν σε όνειρο. Η στιγμή μνημειοποιείται, αγιάζεται. Και η ζωγραφιά μετατρέπεται σε εικόνισμα ιερής προ­σωπικής μνήμης. Ο Σάμιος χαίρεται τις μικροστιγμές της καθημερινότητας και μας ζητά να κάνουμε το ίδιο. Αυτό αισθάνεται και ο θεατής των έργων και εισπράττει αυτήν την ιδιαίτερη τρυφερότητα των έργων. Τον τελευταίο καιρό ένας παλιός ζωγραφικός τρόπος κερδίζει τον ζωγράφο και πλουτίζει ακόμη περισσότερο την έκφραση του. Είναι η τεχνική της νωπογραφίας. Παμπάλαιη μέθο­δος με την οποία ζωγραφί-ζονταν επί αιώνες οι ναοί και τα παλάτια – οι χώροι της ιερότητας και της επισημότητας – και η οποία σχεδόν ξε­χάστηκε στις μέρες μας. Ο Σάμιος την ανα­σταίνει και την αξιοποιεί.  Η νω-πογραφία θέλει έμπειρο χέρι, αφού το χρώμα απορροφάται γρήγορα από το υπόστρωμα και η πινελλιά πρέπει να είναι αποφασιστική, όπως άλλωστε και το γενικό περίγραμμα της κάθε σύνθεσης. Για να κάνει κανείς νωπογραφία ή θα πρέπει να ζωγραφίζει στερεότυπες αγιογραφίες σε ναούς ή θέματα πολυαγαπημένα και νόστιμα (άξια να ξανασυναντήσει κανείς, νόστος στον Όμηρο σημαίνει: επιστροφή). Και από αυτήν την άποψη λοιπόν ο ζωγράφος μας αγιογραφεί την τρυφερή μας καθημερινότητα και την κάνει διαχρονικό μνημείο.

Στοιχεία Επικοινωνίας

Ατελιέ : Ρεμούνδου 17 10446 Αθήνα
Τηλ. : 210 88 46 047
Κινητό : 6972 42 65 20
Email: pavlos@samiospavlos.gr

© 2014 Samios Pavlos | Designed by Anektimito.gr

Επιμέλεια αρχείου Π.Σάμιου

Πηνελόπη Μπαρμπετάκη
Email: pbarbe@otenet.gr

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ